Trauma
Nog niet zo heel lang geleden dachten we dat alleen hele heftige ervaringen zoals bijvoorbeeld misbruik of het meemaken van oorlogssituaties konden leiden tot een trauma. Dat beeld zorgt voor onzekerheid en schaamte bij mensen die niet zulke heftige dingen mee hebben gemaakt, maar toch vastlopen in hun leven. Gelukkig krijgen we een steeds completer beeld van hoe trauma werkt.
Veelgestelde vragen over trauma
Wat is een traumatische ervaring?
Een traumatische ervaring doe je op wanneer je iets meemaakt dat zo overweldigend is dat je even gelooft dat je het niet zal overleven. Dat kunnen hele heftige ervaringen zijn, maar ook ervaringen waarvan je misschien denkt “zo erg kan dat toch niet zijn geweest?” Verplaats je eens in een klein baby’tje dat volkomen afhankelijk is van de zorg van anderen. Als hij of zij 5 minuten moet huilen en in die 5 minuten werkelijk gelooft dat er nooit meer iemand komt om de nodige zorg te geven, is dat een traumatische ervaring. Of iets traumatisch is of niet wordt dus bepaald door wat degene die de situatie meemaakt erover gelooft.
Wat is het effect van een traumatische ervaring?
Een ervaring wordt traumatisch als je echt gelooft dat je de situatie niet gaat overleven en de angst die je dan ervaart niet goed verwerkt wordt. Goed verwerken betekent in dit geval dat je hem helemaal hebt gevoeld, dus net zo lang tot je lijf weer tot rust is gekomen. Niet veel mensen weten hoe dat moet en willen maar één ding: zo snel mogelijk weg bij dat afgrijselijke gevoel. Met je aandacht erbij weggaan betekent jammer genoeg niet dat het gevol ook echt weg is. Sterker nog, het blijft zitten in je systeem waar het steeds weer opnieuw getriggerd kan worden. Dit kan gebeuren in situaties die vergelijkbaar zijn met de oorspronkelijke situaties, maar ook in situaties die ogenschijnlijk helemaal nieuw zijn. Zolang het trauma niet verwerkt is blijft de lading die ervaren wordt in een getriggerde situatie hetzelfde als in de oorspronkelijke situatie. Het voelt alsof je het niet gaat overleven. Dit is zo’n heftig gevoel, dat we het steeds weer uit de weg zullen gaan met als gevolg dat we steeds meer situaties zullen moeten gaan vermijden. Onze wereld wordt kleiner en kleiner en wij worden banger en banger.
Hoe weet je of je iets traumatisch hebt meegemaakt?
Er zijn verschillende manieren waarop je signalen kunt krijgen dat er sprake is van een trauma. De meest voorkomende is een heftige reactie op een relatief onschuldige gebeurtenis. Wanneer je aan jezelf merkt dat je overreageert op bepaalde situaties, dan weet je dat er een traumatische ervaring getriggerd is. Het kan ook zijn dat je last hebt van nachtmerries of herbelevingen en daarnaast kan trauma allerlei andere klachten veroorzaken waarvan de oorzaak moeilijk te vinden is. Het ligt soms verstopt onder lagen van somberheid, verslavingen, angst of lichamelijke klachten.
Is er altijd behandeling nodig om een traumatische ervaring te verwerken?
Nee, gelukkig niet. Ons lijf heeft een waanzinnig zelf herstellend vermogen. Dat geldt zowel op fysiek vlak, als op het gebied van emotionele processen. Elke ervaring die je opdoet overschrijft eerdere ervaringen en dus lossen heel veel traumatische ervaringen vanzelf op. Neem het baby’tje dat 5 minuten moest huilen. Als in een nieuwe situatie hetzelfde gevoel ontstaat en er komt wel direct iemand, ervaart het kindje dat het zich best even helemaal overgeleverd kan voelen en dat dat niet direct betekent dat het de situatie niet overleeft. De meeste traumatische ervaringen herstellen zichzelf. Soms loopt het leven echter zo dat er niet of onvoldoende overschrijvende ervaringen volgen. In dat geval is het fijn dat er behandelingen zijn die ingezet kunnen worden.
Hoe werk jij met trauma?
Er zijn veel verschillende methoden om te werken met trauma. Welke je kiest hangt af van welk trauma er in jouw lijf vast zit.
Als je een hele nare gebeurtenis hebt meegemaakt zoals bijvoorbeeld een ongeluk of grensoverschrijdend gedrag dan noem je dat shocktrauma. Bij dat soort trauma werk ik graag met EMDR.
Bij veel mensen is er sprake van een vorm van vroegkinderlijk trauma. Dat betekent dat je bijvoorbeeld te maken hebt gehad met ouders die niet voldoende (emotioneel) beschikbaar waren om goed voor je te kunnen zorgen, of ouders die zelf met veel trauma leven en daardoor veel last hadden van stress. Je hebt dan gedurende langere een tekort ervaren van dat wat je nodig had om veilig op te kunnen groeien. Imaginaire rescripting is een mooie en zachte methodiek om te werken aan vroegkinderlijk trauma.
Als we vermoeden dat er sprake is van trauma, maar er zijn geen bewuste herinneringen aan een gebeurtenis, dan werk ik graag met PMA.
Als traumatische ervaringen overtuigingen zijn geworden die je in de weg zitten bij een fijn leven, dan kunnen The Work, The Journey of innerlijk kind werk helpend zijn om je denken eens vanuit een ander perspectief te bekijken.
Over al deze methoden kun je van alles vinden op het internet en als je wilt vertel ik je er graag meer over.