Er is op het moment geen woord dat zo in beweging is als het woord trauma. In ieder geval in mijn wereld. Dat komt omdat er in korte tijd veel meer begrip ontstaat over hoe trauma werkt en dat je verschillende soorten kunt onderscheiden.

Over shocktrauma is veel bekend. Iedereen snapt dat je getraumatiseerd bent geraakt als je een overval hebt meegemaakt. Maar wat als je in paniek raakt als iemand je een ijsje aanbiedt? Aan dit soort traumareacties ligt een ingewikkeld associatienetwerk ten grondslag dat vaak ongezien blijft. Het zorgt daardoor voor veel onbegrip, veroordeling, schaamte en niet zelden zelfhaat.

“Wat je voelt klopt niet.” zei mijn laatste psychiater heel vaak tegen mij, en dat hielp. Ik kon dan even afstand nemen van mijzelf en begrijpen dat mijn reactie niet klopte bij de situatie van dat moment. Ik was dol op die man, en nog steeds als ik aan hem terugdenk. Hij is jarenlang mijn houvast geweest. Maar ik ben het niet meer met hem eens.

Je gevoel klopt altijd, ook al snap je niet precies hoe het zit.

“Er is natuurlijk een logische reden waarom jij dit voelt,” zeg ik vaak tegen mijn cliënten “wat zou dat kunnen zijn?” Het zoeken naar de logica van wat je voelt is zacht, het ontspant en brengt je direct in contact met het associatienetwerk. Je vindt misschien niet altijd de precieze reden, maar het geeft je vaak wel informatie over wat je hebt meegemaakt en hoe dat jou gevormd heeft.

Neem nu de paniek over het ijsje. Dit kan gaan over iemand die op school jarenlang dikzak genoemd werd en dat thuis niet durfde te vertellen. Zij leefde altijd in angst. Op school voor de pesters en thuis dat ze het zouden ontdekken. Ons brein redeneert zo simpel mogelijk en koppelt dingen aan elkaar. Een ijsje = dik worden = pesten = angst.

Ontwikkelingstrauma berust vaak op misverstanden en juist dat maakt het zo ingewikkeld. We snappen heel goed dat een ijsje niet iets is om over in paniek te raken en toch gebeurt het. De oorzaak van de paniek is dan misschien in sluiers gewikkeld, de paniek zelf niet. Die vlamt vurig voelbaar door ons heen en vraagt om directe actie.