Ons ego krijgt het flink te verduren, die arm ziel. Ontmoeten we een mens dat zich onhebbelijk gedraagt dan spreken we al snel over iemand met een “groot ego”. Ontdekken we een naar trekje bij onszelf noemen we dat een “ego dingetje”. In het algemeen geldt: hoe vervelender het gedrag van een persoon, hoe groter het ego is dat we hem of haar toedichten. En dat terwijl het juist zo hard voor ons aan het werk is!
Het wordt de hoogste tijd om ons ego eens flink in het zonnetje te zetten.
Maak kennis met je ego
Laten we om te beginnen eerst eens fatsoenlijk kennis maken. Wie of wat is ons ego eigenlijk? Van het woord ego bestaan verschillende definities. Wanneer ik spreek over ‘het ego’ bedoel ik dat stuk in onszelf dat het grootste gedeelte van de tijd aan het woord is. Het gekwebbel, de innerlijke stemmen. Je zou het ook je ‘afweermechanisme’ of ‘beschermingsmechanisme’ kunnen noemen. Sommige mensen noemen het je ‘persoonlijkheid’. Het zit in ons hoofd en bemoeit zich werkelijk overal mee. Soms is het ontzettend trots als iets goed is gegaan, soms schaamt het zich te pletter als we een fout hebben gemaakt. In elk geval vindt het altijd overal iets van.
Het ontstaan en de functie van je ego
Naast het ego heeft ieder mens ook een plek in zichzelf dat volledig puur en zuiver is. Ik noem die plek ‘je bron’, maar het wordt ook wel ‘ziel’, ‘liefde’, ‘hogere zelf’, ‘god’ of ‘bewustzijn’ genoemd. Het ego heeft zichzelf tot taak gesteld om die mooie zuivere plek te beschermen. Het is ontzettend bang dat het beschadigd raakt en het heeft daar een goede een reden voor.
In het allerprilste begin van ons leven zijn wij één en al zuiverheid en puurheid. In de loop van onze ontwikkeling maken we dingen mee waardoor we gekwetst, teleurgesteld of pijn gedaan worden. Het ontwikkelen van trauma’s is universeel. Iedereen heeft ze. Het kan zijn dat jouw ouders je een keer niet hoorden en je te lang hebt gehuild. Misschien heb je wel hele grote nare dingen meegemaakt. In feite maakt het niet uit wat het was, het gaat er om hoe jij het hebt beleefd. Het deed pijn en het veroorzaakte een scheurtje in jouw mooiste, diepste kern.
Het ervaren van pijn is voor niemand fijn en om te voorkomen dat jouw bron verder beschadigd raakte werd er een ego gevormd: een poortwachter die pijn en teleurstellingen diep weg stopte in je on- of onderbewuste. Dit proces is natuurlijk prachtig; het heeft er toe geleid dat jij nu, op dit moment dit verhaal kunt lezen. Het heeft je gemaakt tot wie je nu bent, met alles er op en eraan.
De keerzijde van de goede zorgen
De bescherming die jouw ego je biedt heeft echter ook een keerzijde. Pijn kan verstopt worden, maar lost pas op als het er even helemaal mag zijn en doorvoelt wordt. Jouw ego deed mooi en belangrijk werk toen er zich pijn aandiende die jij op dat moment niet aan kon. In de loop van de tijd heb jij je echter verder ontwikkeld. Je bent sterker geworden en minder kwetsbaar. Je zou de pijn ondertussen allang kunnen verdragen, maar je ervaart dat niet omdat je er niet mee geconfronteerd wordt. Met het blijven verstoppen houd je je eigen angst in stand. Daarnaast kost het verstopt houden natuurlijk ook een hoop energie. Bij veel mensen leidt dit op den duur tot klachten als hoofd- of buikpijn, stress, oververmoeidheid, angst of een geïrriteerde stemming.
Boos worden werkt averechts
In mijn praktijk begeleid ik mensen die last hebben van pijn die weggestopt is. Heel voorzichtig proberen wij samen het ego te verleiden de teugels beetje bij beetje te laten vieren. Soms gaat dat ineens heel snel en soms is dat lastiger. Wanneer we in zo’n proces aan het werk zijn hebben mensen nogal eens de neiging om boos te worden als het niet lukt om ‘uit hun hoofd’ te komen. Veel mensen schelden op hun ego. “Hou toch eens op met denken” of “bemoei je er niet mee…” en dan houd ik het hier nog netjes. In veel hoofden gaat het er vaak heel wat grover aan toe. Natuurlijk werkt dat niet. Wat zou jij doen als je wordt uitgescholden terwijl je gevraagd wordt om iets te doen wat je helemaal niet wil? Precies! Jouw ego is bang en zal dus gerustgesteld moeten worden
Geef je ego wat jij zelf graag ontvangt
Wat werkt voor jou, werkt ook voor je ego. Na gedane arbeid is het prettig om bedankt te worden en als je gevraagd wordt om een stapje opzij te doen is het fijn om te horen dat je aanwezigheid gewaardeerd werd. Vertel je ego dat je niet meer bang bent voor de pijn, dat je het aan kunt en aan wil gaan. En geef het vooral de ruimte om rustig te wennen aan de nieuwe situatie. Je zult zien dat je ego dan graag bereid is even pauze te nemen en er op de momenten dat het wel weer nodig is met liefde weer voor je zal zijn.
