Dat je een zenuwstelsel hebt wist je waarschijnlijk wel, maar misschien nog niet dat het bepaalt hoe jij jouw leven ervaart.

Ons zenuwstelsel kent 3 verschillende standen: veilig, vechten & vluchten en bevriezen. Afhankelijk van de stand ontstaat er een ervaring. Veilig zorgt voor een gevoel van rustige flow, vechten & vluchten geeft stress en bevriezen maakt het moeilijk om in beweging te komen. Natuurlijk is dit een gesimplificeerde beschrijving van wat er in werkelijkheid in jou gebeurt, maar het geeft op deze manier fijne handvatten voor het verwerken van trauma en andere onafgemaakte emoties.

In de veilige stand leef je, in de twee andere standen ben je aan het overleven.

Je zou zeggen dat we een voorkeur hebben voor veiligheid en in aanleg is dat ook zo. Een gezond zenuwstel staat in de stand veilig, tenzij er gevaar is. Toch zijn er veel mensen die een voorkeur hebben voor overleven. Je herkent ze aan drukdoenerij, altijd drama maken of juist teruggetrokken gedrag en somberheid.

Doe niet zo moeilijk! Denk je misschien bij zo iemand.

Dat durf ik niet! Zou zo iemand zeggen als hij of zij zou snappen wat er aan de hand is van binnen.

Heel lang werkte ik als manager, wat best een gekke keuze is voor iemand die niet gestructureerd is. Ik had dan ook ontzettend veel last van stress. Mensen gaven mij de tip om ruimte in mijn agenda in te plannen om achterstanden in te halen en dat deed ik. Ik blokte een dagdeel en…viel stil. Elke keer als er ruimte was om orde op zaken te stellen kwam ik met geen mogelijkheid meer in beweging. Later herkende ik dit patroon in mijn hele leven. Zodra het rustig dreigde te worden ging ik ergens gedoe veroorzaken, wat steevast eindigde in somberheid. Pas toen ik een paniekaanval zag ontstaan bij een client die ik begeleidde naar de veilige staat van zijn zenuwstelsel, viel het kwartje.

Aha! Veiligheid is gevaarlijk geworden.

Bij mensen met ontwikkelingstrauma is er verwarring ontstaan over wat veilig is en wat niet. Je kunt je voorstellen dat je het opgeeft als je als klein kind steeds weer op onverwachte momenten je veiligheid verliest en niet leert hoe je deze weer terug kunt vinden. Laat maar zitten met die veiligheid. Ik blijf wel alert. Of ik kruip wel in een hoekje weg.

Het zenuwstelsel heeft een andere default staat gekozen.

Gelukkig is het mogelijk om je zenuwstelsel te resetten. Ik ben er nu zo’n half jaartje mee bezig en begin langzaam te begrijpen hoe andere mensen dat doen, dat leven.

Valt best mee, vanuit de veilige stand.