In een heftige podcast over de misstanden in de jeugdzorg wordt aan de maakster ervan op een bepaald moment gevraagd: “Raakt het je niet?” waarop zij antwoord: “Nee, dat kan niet. Ik maak deze podcast.” Ze voegt er reflecterend aan toe dat zij medewerkers in de jeugdzorg hetzelfde heeft horen zeggen.

“Ik kan dit werk alleen doen als ik me niet laat raken.”

Auw, auw, auw.

Het kan toch niet waar zijn dat mensen die met mensen werken dat doen zonder zich te laten raken?

En toch gebeurt het. Niet lang geleden kwam ik erg overstuur uit een gesprek met een mede hulpverlener van een cliënte. Ik had deze hulpverlener zien verharden tijdens het gesprek omdat haar aanpak niet goed lijkt aan te slaan. Met man en macht hield zij haar professionele masker op terwijl daaronder een enorme frustratie en onzekerheid voelbaar was die zij niet van zichzelf mocht laten zien.

Het maakte me van streek.

Wat vreselijk als je het gevoel hebt dat je je moet verbergen en wat pijnlijk dat iemand die zichzelf niet helemaal onder ogen durft te komen werkt met gevoelige mensen die helemaal niets meer snappen van menselijke interactie.

Dat is toch gedoemd te mislukken?

En dat lijkt dan ook te gebeuren. Niet alleen in de jeugdzorg, maar in onze hele samenleving worden de kaders gemaakt door mensen die er heel goed in zijn om zich niet te laten raken. Kijk maar naar de politiek. Vroeger dacht ik: ik wil ook zo’n olifantshuid. Nu luister ik niet eens meer, want wat voor zinnigs kun je te zeggen hebben als je helemaal niets meer van buiten binnen kunt laten komen.

Zo. Ik voel me een beetje boos, geloof ik.

Het allerergste is nog dat de kaders die gemaakt worden door mensen die zich niet laten raken, vertaald worden naar protocollen die uitgevoerd moeten worden door mensen die het zich niet kunnen permitteren om zich te laten raken.

Anders vallen die protocollen met geen mogelijkheid uit te voeren.  

Noodgedwongen verdoven mensen zichzelf met verslavingen of medicijnen. Want zou je voelen wat je van jezelf vraagt, dan leidt dat tot kortsluiting. En zo groeit de groep mensen die zich niet laat raken gestaag verder.

Ooit dacht ik hier in het groot iets aan te kunnen veranderen.

Dat kostte me mijn gezondheid en ik ben niet meer bereid om die op het spel te zetten. In plaats daarvan houd ik het klein. Ik laat mijzelf keer op keer raken en vertel over de schoonheid ervan. Sommige mensen bewegen mee en wie weet waar dat nog eens toe leidt.

Revoluties beginnen altijd klein.

Gelukkig ben ik niet alleen. Ik weet dat er nog heel veel meer mensen zijn die deze zelfde beweging aan het maken zijn. Ik fantaseer erover dat we stiekem een heel leger aan het vormen zijn van mensen die zich het recht op voelen weer toe gaan eigenen.

Wie weet winnen we ooit nog eens de strijd, door er met zijn allen gewoon uit te stappen.

De podcast over de jeugdzorg heet De verloren zaak van José.