Bomaanslag

Het gebeurde in de nacht van 20 op 21 mei 1986 om 4.00 uur.

BAM!

Een enorme knal maakte iedereen in één klap wakker. Ik was 14 jaar en woonde bij mijn vader in een woongroep aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam. Naast ons woonde een hele lieve, maar ook wat louche buurman, die even daarvoor een oude rondvaartboot aangeschaft had. Hij lag bij hem, en dus bijna bij ons voor de deur.

En die was ontploft.

Wat er precies gebeurd is weet niemand. Zelfs ChatGPT niet, want die heeft nog nooit gehoord van een ontplofte rondvaartboot in Amsterdam. Er wordt iets gefluisterd over doofpotten en het enige dat ik erover terug kan vinden zijn een paar foto’s in het stadsarchief van Amsterdam.

Het was geen gasfles die per ongeluk ontplofte, zoveel is wel duidelijk.

Gelukkig hingen er voor de ramen hele degelijke luxaflex die iets van het glas tegenhielden, want je kan je voorstellen wat een ravage die enorm hoge grachtenpand ramen geven als ze kapot gaan. Van het moment van ontwaken herinner ik me niets meer, maar wel hoe grimmig de gracht eruit zag toen ik naar buiten liep. Niet alleen bij ons, maar in de wijde omtrek lagen de ramen eruit.

Het leek wel oorlog.

Zoiets meemaken is per definitie traumatisch en ik kan me niet voorstellen hoe het moet zijn om ergens te leven waar dit aan de orde van de dag is. Het went nooit omdat je zenuwstelsel zich voortdurend bezig moet houden met overleven. Waarschijnlijk check je veel uit, zoals ik ook deed in en rondom dat moment.

Een deel van mij bevroor.

Wat ik ook nog weet is dat we heel vroeg naar de dichtstbijzijnde bakker gingen, vers brood haalden en met zijn allen aan de grote tafel in de gezamenlijke keuken gingen ontbijten. Dat gaf zo’n fijn gevoel! Ik wilde dat het altijd zo zou blijven. Ik weet nu wat er toen in mij gebeurde en waarom.

Het samenzijn bracht mij in contact met de veilige stand van mijn zenuwstelsel.

Er was in die tijd nog maar zo weinig bekend over trauma. We spraken veel over wat er gebeurd was en dachten het zo te verwerken. Nog niemand realiseerde zich dat er op het gebied van voelen iets nodig was. Nog niemand wist dat zo’n ervaring in je lijf gaat zitten.

We leefden gewoon verder en de herinnering vervaagde.

Een paar weken geleden gebeurde er iets wonderlijks. Ik ging sporten en terwijl ik een lege kleedkamer inliep zag ik een tas staan. “Misschien zit er wel een bom in.” schoot het door mijn hoofd. Huh? Dat is best een gekke eerste gedachte. Waarom niet: “Oh, iemand is vergeten haar tas in een locker te doen.” of “Ze zit waarschijnlijk op de wc.”

Ik haalde verwonderd mijn schouders op.

In het loopje van de kleedkamer naar het roei apparaat was ik al helemaal niet meer bezig met de gedachte die me even daarvoor zo onverwacht had overvallen. Ik mijmerde wat over hoe je zenuwstelsel reageert op prikkels, dat wel.

Maar dat gebeurt wel vaker.

Ik roeide en mijmerde en roeide en…plotseling, vanuit het niets was ik weer terug in 1986. Ik voelde ineens de impact van de gebeurtenis, maar dan vanuit twee perspectieven. Ik voelde mezelf terug als kind in dat moment in het verleden en ik realiseerde me als de volwassene die ik nu ben wat een enorm heftige ervaring dat eigenlijk is geweest.

Ik stond mezelf toe het helemaal te voelen, terwijl ik er ook bij was om mezelf op te vangen.

Voor deze staat van bewustzijn zijn allerlei mooie metaforen te geven zoals de innerlijke volwassene ten opzichte van het innerlijk kind, de bedding en de rivier van gevoelens, het kanaal met daarin bevroren golfjes. De overeenkomst is dat het je de mogelijkheid biedt om onafgemaakte ervaringen, zoals trauma te verwerken.

Je voelt de nare gevoelens vanuit de veilige stand van je zenuwstelsel en keert daar weer in terug.

De afgelopen jaren heb ik mijzelf getraind in het gebruik maken van triggers. Als je weet hoe het moet is elke trigger een kans om onafgemaakte ervaringen alsnog op een veilige en zachte manier te verwerken. Ik ontvang ze al jaren in dankbaarheid en leer anderen hoe je dat kan doen.

Al met al kostte het misschien een minuut of twee.

Is het hele trauma nu verwerkt? Ik heb echt geen idee en dat is ook niet belangrijk voor mij. Als je leeft mèt triggers in plaats van er omheen, kom je vanzelf de ervaringen tegen die nog onvoldoende verwerkt zijn. En als je weet hoe, dan kan je ze zelf verwerken. Soms in één keer, meestal stapje voor stapje.

Geldt dit voor iedereen en voor elk soort trauma?

Nee, zeker niet. Er zijn trauma’s die alleen verwerkt kunnen worden in contact met iemand anders en er zijn mensen die het fijner vinden om dit soort werk niet alleen te doen. Deze manier van traumaverwerking is geschikt voor mensen die graag zelfredzaam zijn op dit gebied.

Waarom zou je dat willen?

Nou, misschien heb je net als ik niet zo’n zin om elke keer weer een nieuwe therapeut te moeten zoeken. Misschien heb je genoeg van lange wachtlijsten. Misschien lukt het (nog) niet om iemand anders zo te vertrouwen dat je je kwetsbaar op durft te stellen.

Gelukkig hoef je niet te kiezen.

Je kunt prima sommige ervaringen zelf verwerken en anderen samen doen, als dat passender is. Mocht je willen leren hoe het werkt, laat het me weten. Ik leer het je graag.

In een groep of individueel.

De foto is afkomstig uit het stadsarchief van Amsterdam en gemaakt door Martin Alberts.